Klinik Psik. Doktora Öğr. Perihan Yıllı
İlişkilerimizin denge içinde olması, hepimizin arzu ettiği bir durumdur. Bazen öyle durumlar yaşarız ki, şaşırırız ! Keşkeler içinde ” şöyle yapsaydım ya da yapsaydı!” türünden kendimizle konuşur dururuz. Oysa bu iç konuşmaların sonucu etkilemeyeceğinin de farkında olarak. Gerek özel, gerek sosyal ve gerekse iş yaşamımızda mesafelerin nümerik değerlerini bilerek hareket edebilirsek, sanıyorum birçok alanda ciddi anlamda kendimizi de ilişkilerimizi de koruma altına almış olacağız.
ALAN ( Space)
Alan, genellikle kişilerin göremediği ancak hissettiği çizgilerdir. Kişiler bu alana ihtiyaç duyar, bulunduğu her ortamda korumaya ve diğer kişilere hatırlatmaya çalışır. Bu alanın merkezinde kendisi olup sınırları ve çapları kişinin içinde bulunduğu kültürel coğrafyaya göre de farklılıklar gösterir. Kişi bu alan sayesinde çevresinde bulunan kişilere mesajlar iletmektedir.
Edward T Hall bir araştırma gerçekleştiriyor. Araştırma sonucunda kişilerin etrafında bulunan alanları, aralarındaki mesafeyi anlatmak için de İngilizce de “ proximity” yakınlık tanımlamasını kullanmıştır. Bu sınıflandırmaya göre, yakınlık dört grupta değerlendirilmektedir.
- Mahrem Alan- 25 cm: Kişisel psikolojik korunma sınırı. Kişilerin ancak çok yakınlarıyla paylaştıkları; 0-25 cm yakınlık içinde duygusal ilişkide olduğu kişileri kabul ettikleri alan.
İlk 15 cm: Çok özel konuların konuşulduğu,
15-35 cm: Gizli konular, tabular, mahremiyet olarak nitelenen özel durumların paylaşıldığı alan. Bu bölgeye az sayıda arkadaş, sevgili ve eş kabul edilmektedir. Kişilerin temas alanıdır; iki sevgilinin, ebeveyn ve çocukların birbirlerine sarılmaları, öpmelerinin doğal karşılandığı alan.
- Kişisel Alan (25-100 cm): Saygı ve sevginin korunma ilkesine dayanan, samimiyet alanı. Sosyal ortam içinde birbirini yakından tanıyan, iş arkadaşlığında samimi olan insanlar birbirleriyle bu mesafe içinde ilişkilerini sürdürürler.
Kişisel alanda kişilerin egemenlik altında tutmak istedikleri ve kendileri için bir hareket alanı bıraktıkları görülür.
35-60 cm, çok yakın ilişkiler.
60-80 cm, uzak kişisel alan olup arkadaşları kapsamaktadır.
- Sosyal Alan (1-2,5m ): Toplumsal roller, statü gibi içinde bulunulan ortama göre konumlandırma, sınırların belirlenmesi.
Yakın sosyal alan, 80-140 cm’ dir, iş görüşmeleri ile sosyal görüşmeler için uygundur.
Uzak sosyal alan, 1,5- 2 m. Arasındadır ve iş yeri toplantıları için idealdir.
- Genel Alan: 2,5-5 m arasıdır ve birbirlerini hiç tanımayan insanların bulunduğu genellikle açık alandır ve kişiler bu mesafeyi yabancılık sınırlarına göre belirler.
Gün içi ilişkilerde gerek sosyal gerek özel ve gerekse dış toplum içinde kişiler belirledikleri alanlarını ihlal edilmesinden rahatsızlık duyabilmekteler. Sınırlarını hatırlatmak içi bedensel-jestlerle, sözsüz mimiklerle veya nesnelerden yararlanarak ifade etmektedirler. Bu durumda ilk tepki kişinin mesafeyi açması, uzaklaşarak ayarlaması gerekir.
Yine kişiler kendilerine aitlikleri de çeşitli şekillerde ifade ederler, örneğin eşi olduğunu belli etmek için yakasını, saçını, kravatını düzeltme, alyans takma gibi yakınlık düzeylerini ifade ederler.
Kitap isteme adresleri:
http://www.idefix.com/kitap/bir-yudum-nefes-perihan-yilli/tanim.asp?sid=F5YED7MU7Y2NYBSANE4M
http://vatankitap.gazetevatan.com/kitaplar/bir_yudum_nefes/2/152755
Perihan Yıllı 